Chắc chắn là bạn, hoặc ai đó, cũng đã từng mắc các sai lầm phổ biến khi đi phỏng vấn. Tất nhiên là điều tốt sẽ đến với ai biết cố gắng nhưng điều xấu thì không chừa một ai. Do đó, hãy nắm bắt các lỗi lầm này và biến chúng nó thành kinh nghiệm để đời cho mỗi lần phỏng vấn.
Sai lầm trong khâu chuẩn bị
Thiếu nghiên cứu về công ty và vị trí
Một trong những sai lầm nghiêm trọng mà nhiều ứng viên thường mắc phải là thiếu nghiên cứu về công ty và vị trí mà họ ứng tuyển. Để cái vấn đề này được hiểu rõ hơn, hãy tưởng tượng bạn sẽ đến một buổi tiệc mà bạn không biết ai là chủ nhà, họ thích những điều gì, hay buổi tiệc sẽ tổ chức ở đâu. Buổi phỏng vấn cũng tương tự, nếu bạn không hiểu biết chi tiết về doanh nghiệp mà mình muốn gia nhập, bạn sẽ rất khó để tạo ấn tượng tốt ngay từ đầu.
Để chuẩn bị cho một buổi phỏng vấn thành công, ứng viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về công ty, bao gồm cả lịch sử hình thành, văn hóa doanh nghiệp, các sản phẩm hoặc dịch vụ chính, những thành công nổi bật trong quá khứ. Các yếu tố này không chỉ giúp bạn tự tin khi trả lời các câu hỏi của nhà tuyển dụng mà còn cho thấy bạn thực sự quan tâm và đánh giá cao công ty.
Một ví dụ điển hình là khi bạn ứng tuyển vào vị trí tiếp thị số (Digital Marketing) tại một công ty chuyên về sản phẩm công nghệ. Nếu bạn nắm rõ về các dòng sản phẩm nổi bật, những chiến dịch quảng bá thành công trước đó, bạn có thể dễ dàng đề xuất những ý tưởng mới và thuyết phục nhà tuyển dụng về khả năng đóng góp của mình cho tương lai của công ty.
Việc thiếu nghiên cứu cũng tương tự như việc cầm một chiếc chìa khóa mà không biết nó mở cửa nào. Hãy cầm chiếc chìa khóa ấy với một tự tin rằng bạn biết rõ cửa đó dẫn đến những cơ hội tiềm năng nào và bạn sẽ biết cách để mở nó.
Không chuẩn bị trang phục phù hợp
Trang phục không chỉ là yếu tố bên ngoài thể hiện phong cách cá nhân, mà còn là biểu hiện của sự tôn trọng và chuyên nghiệp trong mắt nhà tuyển dụng. Một ứng viên có cách ăn mặc gọn gàng, lịch sự thường dễ dàng tạo ấn tượng tốt ngay từ khi bước chân vào buổi phỏng vấn.
Việc chọn trang phục phù hợp cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên văn hóa công ty mà bạn muốn gia nhập. Nếu bạn ứng tuyển vào một công ty tài chính, những bộ vest trang trọng và áo sơ mi là lựa chọn không thể thiếu. Trong khi đó, các công ty về sáng tạo hoặc công nghệ có thể yêu cầu phong cách ăn mặc thoải mái hơn nhưng vẫn phải thể hiện được tính chuyên nghiệp.
Một ví dụ minh họa là việc bạn đi phỏng vấn tại một công ty luật danh tiếng. Trong trường hợp này, sự xuất hiện với áo khoác blazer, quần âu và giày da chắc chắn sẽ giúp bạn ghi điểm tuyệt đối hơn là việc xuất hiện trong quần jeans và áo phông.
Trang phục không chỉ giúp bạn nổi bật mà còn là công cụ giúp bạn tự tin hơn trong quá trình phỏng vấn. Đầu tư vào trang phục đúng cách, bạn sẽ không chỉ chiếm trọn thiện cảm từ nhà tuyển dụng mà còn khẳng định chính mình trước bất kỳ ai.
Không chuẩn bị câu hỏi cho nhà tuyển dụng
Nhiều ứng viên mắc sai lầm lớn khi nghĩ rằng phỏng vấn chỉ là việc trả lời các câu hỏi của nhà tuyển dụng. Thực tế, đây là cơ hội để bạn thể hiện sự chủ động trong việc tìm hiểu và đánh giá công ty mà bạn muốn gia nhập. Do đó, không chuẩn bị câu hỏi cho nhà tuyển dụng là một sai lầm nghiêm trọng.
Đặt câu hỏi cho nhà tuyển dụng không chỉ giúp bạn làm rõ những điều bạn còn thắc mắc mà còn cho thấy bạn đã tìm hiểu về công ty và vị trí công việc một cách nghiêm túc. Ví dụ, bạn có thể hỏi về dự án hiện tại của công ty, văn hóa làm việc, cơ hội phát triển nghề nghiệp trong tương lai.
Một cách để chuẩn bị câu hỏi là ghi chú lại những điều bạn muốn tìm hiểu từ khi bắt đầu tìm hiểu về công ty. Bạn có thể chọn những câu hỏi như:
- Công ty có kế hoạch gì trong 5 năm tới và vị trí này sẽ đóng góp thế nào vào kế hoạch đó?
- Những thách thức lớn nhất mà công ty hiện đang đối mặt là gì?
- Văn hóa công ty có khuyến khích sự sáng tạo và làm việc nhóm không?
Albert Einstein từng nói, “Nếu bạn không thể giải thích điều gì một cách dễ hiểu, thì bạn chưa thực sự hiểu rõ điều đó”. Trong ngữ cảnh phỏng vấn, việc không đặt câu hỏi đồng nghĩa với việc bạn chưa thực sự hiểu về công ty hoặc không đủ quan tâm đến việc đó, đó là điểm trừ rất lớn.
Không luyện tập trước gương
Luyện tập trước gương là một trong những cách hiệu quả để cải thiện kỹ năng phỏng vấn, giúp bạn tự tin và xử lý tình huống mượt mà hơn. Thiếu luyện tập giống như việc bạn đang bước vào một cuộc thi mà không hề biết mình sẽ gặp phải những thử thách gì.
Khi luyện tập trước gương, bạn có thể quan sát và điều chỉnh ngữ điệu, cách sử dụng ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm của mình. Điều này giúp bạn nhận thức rõ những khuyết điểm cần khắc phục và tối ưu hóa hình ảnh bản thân trước mặt nhà tuyển dụng.
Một nghiên cứu của trường đại học Stanford đã chỉ ra rằng, việc nhìn thẳng vào gương và tự luyện tập các câu trả lời phỏng vấn có thể cải thiện khả năng giao tiếp lên tới 30%. Hãy thử trả lời các câu hỏi phỏng vấn phổ biến như “Hãy kể về bản thân bạn”, “Bạn có thể đóng góp gì cho công ty chúng tôi?” hay “Tại sao bạn lại rời bỏ công ty cũ?”.
Luyện tập trước gương còn giúp bạn thể hiện sự nhiệt tình và quan tâm đến vị trí ứng tuyển. Khi đứng trước gương, bạn có thể tưởng tượng mình đang giao tiếp với nhà tuyển dụng, từ đó không chỉ trao dồi kỹ năng trả lời mà còn rèn luyện cách thể hiện sự nồng nhiệt và chân thành.
Trong không gian yên tĩnh tự mình, gương là người bạn đồng hành chân thực nhất giúp bạn tự mình nhận ra và chữa những lỗi cơ bản trước khi thực sự đối diện với nhà tuyển dụng. Đừng bỏ qua cơ hội tự mình hoàn thiện để bước vào từng cuộc phỏng vấn với sự tự tin và chuẩn bị tốt nhất.
Sau lầm trong lúc phỏng vấn
Đến muộn hoặc không đúng giờ
Một trong những sai lầm phổ biến và rất nghiêm trọng là đến muộn hoặc không đúng giờ trong buổi phỏng vấn. Việc không biết cách quản lý thời gian không chỉ gây ấn tượng xấu mà còn thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với người phỏng vấn.
Thử tưởng tượng một buổi sáng, bạn đang chuẩn bị gặp gỡ một đối tác quan trọng. Việc đến trễ không chỉ làm mất đi cơ hội tiếp cận với đối tác mà còn khiến bạn bị đánh giá thấp nhất. Tương tự như vậy, khi bạn đến muộn trong buổi phỏng vấn, bạn đã tự đánh mất cơ hội tốt nhất để gây ấn tượng tích cực ngay từ đầu.
Theo một khảo sát của CareerBuilder, có tới 58% nhà tuyển dụng tại Việt Nam cho biết họ sẽ không bao giờ cân nhắc một ứng viên đến muộn trong buổi phỏng vấn, bất kể lý do gì. Điều này cho thấy việc đúng giờ là nguyên tắc cơ bản nhưng không kém phần quan trọng trong mắt các nhà tuyển dụng.
Để tránh rơi vào tình huống này, bạn cần lên kế hoạch chi tiết cho việc di chuyển, bao gồm cả dự phòng các trường hợp bất ngờ như kẹt xe, hỏng xe, hay thời tiết xấu. Hãy sẵn sàng và có mặt tại địa điểm phỏng vấn ít nhất 10-15 phút trước giờ hẹn, để có thể điều chỉnh bản thân và kiểm tra lại các tài liệu cần thiết.
Không nhìn vào mắt nhà tuyển dụng
Một sai lầm khác mà nhiều ứng viên không nhận ra là không nhìn vào mắt nhà tuyển dụng khi giao tiếp. Tương tác ánh mắt là một yếu tố quan trọng giúp xây dựng sự tin tưởng và tạo kết nối trong buổi phỏng vấn.
Hãy tưởng tượng bạn đang nói chuyện với một người và họ luôn nhìn đi chỗ khác. Liệu bạn có cảm thấy thoải mái và tin tưởng vào câu chuyện của họ không? Việc không duy trì ánh mắt khi giao tiếp có thể tạo cảm giác bạn đang thiếu tự tin, không minh bạch, hoặc không thực sự quan tâm.
Theo một nghiên cứu của Đại học Wolverhampton cho thấy, những người duy trì tương tác ánh mắt trong giao tiếp thường nhận được phản ứng tích cực hơn từ người đối diện và có khả năng thuyết phục cao hơn 20%. Việc duy trì ánh mắt giúp bạn tạo dựng sự tin cậy và thể hiện mức độ chú ý của mình dành cho người nói.
Khi tham gia phỏng vấn, bạn nên duy trì ánh mắt khoảng 60-70% thời gian của cuộc trò chuyện. Điều này giúp bạn không chỉ thể hiện sự chuyên nghiệp mà còn tạo cảm giác bạn thực sự lắng nghe và hiểu những điều người phỏng vấn đang nói.
Ngoài ra, hãy nở một nụ cười khi duy trì ánh mắt. Điều này không chỉ làm bạn trở nên thân thiện hơn mà còn giúp làm dịu bầu không khí, khiến buổi phỏng vấn trở nên thoải mái và dễ chấp nhận hơn.
Nói quá nhiều hoặc ít quá
Nói quá nhiều hoặc ít quá cũng là một trong những sai lầm phổ biến mà ứng viên dễ mắc phải trong những buổi phỏng vấn. Cái khó khăn ở đây là phải biết cân đối giữa việc cung cấp đủ thông tin nhưng không khiến buổi trò chuyện trở nên dông dài hoặc hời hợt.
Nếu bạn nói quá nhiều, bạn có thể làm mất thời gian quý báu của nhà tuyển dụng, dẫn đến việc người phỏng vấn cảm thấy mệt mỏi và khó có thể nhớ toàn bộ những gì bạn đã nói. Ngược lại, nếu bạn nói quá ít, nhà tuyển dụng sẽ khó đánh giá đúng năng lực, kinh nghiệm và động lực của bạn.
Một nghiên cứu của Monster cho thấy rằng, 31% nhà tuyển dụng tại Việt Nam cho biết họ sẽ không tiếp tục cân nhắc ứng viên nếu cảm thấy họ nói không đủ hoặc quá nhiều trong suốt buổi phỏng vấn.
Để tránh rơi vào tình huống này, bạn nên tuân thủ một số nguyên tắc như:
- Chuẩn bị kỹ lưỡng: Nắm rõ những nội dung quan trọng mà bạn muốn truyền đạt.
- Lắng nghe: Chú ý lắng nghe câu hỏi từ nhà tuyển dụng trước khi trả lời.
- Kỹ năng trình bày: Hãy sử dụng cách nói rõ ràng, ngắn gọn và vào trọng tâm. Trả lời quá dài dòng có thể mất điểm, nhưng trả lời quá ngắn thì lại không đủ thông tin.
Một cách hiệu quả là sử dụng mô hình STAR (Situation – Tình huống, Task – Nhiệm vụ, Action – Hành động, Result – Kết quả) để trả lời các câu hỏi tình huống. Mô hình này giúp bạn cung cấp đủ thông tin cần thiết mà không làm câu trả lời quá dài dòng.
Không biết cách trả lời câu hỏi
Một trong những điểm yếu lớn mà nhiều ứng viên mắc phải là không biết cách trả lời câu hỏi phỏng vấn. Thiếu sự chuẩn bị và kỹ năng trả lời không chỉ làm mất cơ hội mà còn khiến bạn trở nên thiếu chuyên nghiệp trong mắt nhà tuyển dụng.
Điều đầu tiên bạn cần nhớ là mỗi câu hỏi được đặt ra đều nhằm kiểm tra một kỹ năng hoặc phẩm chất cụ thể của bạn. Việc hiểu rõ lý do đằng sau mỗi câu hỏi sẽ giúp bạn trả lời một cách thông minh và thuyết phục hơn. Ví dụ, câu hỏi “Hãy kể về một khó khăn bạn đã gặp phải trong công việc và cách bạn giải quyết?” không chỉ yêu cầu bạn kể câu chuyện mà còn muốn biết bạn có khả năng phản ứng nhanh, kỹ năng giải quyết vấn đề và kinh nghiệm làm việc hay không.
Một trong những phương pháp hiệu quả để trả lời câu hỏi phỏng vấn là sử dụng mô hình STAR (Situation – Tình huống, Task – Nhiệm vụ, Action – Hành động, Result – Kết quả). Mô hình này giúp bạn xây dựng câu trả lời cụ thể, có căn cứ và dễ dàng gây ấn tượng.
Ví dụ, khi trả lời câu hỏi “Bạn đã từng lãnh đạo một dự án thành công nào chưa?”, bạn có thể bắt đầu với Situation: Giới thiệu về dự án và bối cảnh, tiếp theo là Task: Mô tả nhiệm vụ của bạn trong dự án, Action: Những hành động cụ thể bạn đã thực hiện, cuối cùng là Result: Kết quả mà bạn đạt được.
Ngoài ra, việc luyện tập trước gương hoặc thực hành trả lời cùng người thân cũng giúp bạn cải thiện kỹ năng giao tiếp, lấy lại tự tin và nắm bắt được cách truyền đạt thông điệp một cách rõ ràng và hiệu quả.
Sai lầm sau phỏng vấn
Không gửi lời cảm ơn
Một số ứng viên xem nhẹ việc không gửi lời cảm ơn sau buổi phỏng vấn, tưởng chừng là một hành động nhỏ nhưng lại mang ý nghĩa rất lớn. Việc gửi lời cảm ơn không chỉ là một cách để bày tỏ lòng biết ơn mà còn giúp bạn củng cố ấn tượng và thể hiện phong cách chuyên nghiệp.
Theo một khảo sát của Robert Half, hơn 80% nhà tuyển dụng đánh giá cao ứng viên gửi thư cảm ơn sau buổi phỏng vấn. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 24% ứng viên thực hiện điều này, khiến họ bỏ lỡ cơ hội gia tăng khả năng được chọn.
Lời cảm ơn có thể chỉ đơn giản qua một email ngắn gọn, nhấn mạnh lại mong muốn của bạn khi được gia nhập công ty và nhắc lại một số điểm nổi bật trong buổi phỏng vấn. Nó không chỉ cho thấy sự tôn trọng mà còn giúp bạn nhớ tới nhà tuyển dụng, làm tăng cơ hội được xem xét lại trong quá trình đánh giá ứng viên.
Ví dụ, bạn có thể viết: “Cảm ơn Quý Công ty đã dành thời gian phỏng vấn tôi vào ngày hôm qua. Tôi rất ấn tượng với tầm nhìn và văn hóa làm việc của quý công ty. Tôi rất mong được có cơ hội đóng góp và phát triển cùng quý công ty trong thời gian tới.”
Lời cảm ơn là cầu nối giữa bạn và nhà tuyển dụng, tạo cơ hội để bạn thể hiện thêm một lần nữa sự quan tâm và nhiệt huyết với vị trí ứng tuyển.
Không theo dõi kết quả phỏng vấn
Một sai lầm phổ biến khác mà nhiều ứng viên dễ mắc phải là không theo dõi kết quả phỏng vấn. Sau mỗi buổi phỏng vấn, việc nhặt lại kết quả không chỉ giúp bạn biết được mình có đạt hay không mà còn cho thấy sự chuyên nghiệp và quan tâm tới cơ hội làm việc tại công ty.
Nếu sau một tuần hoặc thời gian đủ lâu mà bạn chưa nhận được phản hồi, hãy mạnh dạn gửi một email hoặc gọi điện thoại để hỏi về tình hình. Điều này không chỉ giúp bạn giải đáp thắc mắc mà còn thể hiện sự kiên trì và mong muốn của bạn khi được gia nhập công ty.
Một nguyên tắc quan trọng là hãy theo dõi kết quả một cách nhã nhặn và tôn trọng. Ví dụ, bạn có thể viết: “Kính chào Quý công ty. Tôi là [Tên của bạn], đã tham gia buổi phỏng vấn vào ngày… Tôi muốn biết liệu có bất kỳ thông tin nào mới về kết quả phỏng vấn gần đây của tôi không? Rất mong được hồi đáp từ quý công ty.”
Không chuẩn bị cho các vòng phỏng vấn tiếp theo
Một số ứng viên có xu hướng chuẩn bị chăm chỉ cho vòng phỏng vấn đầu tiên nhưng lại không chuẩn bị cho các vòng phỏng vấn tiếp theo. Đây là một sai lầm nghiêm trọng vì nhiều công ty có nhiều giai đoạn phỏng vấn và mỗi vòng đều quan trọng như nhau.
Nếu bạn đã vượt qua vòng đầu và được mời đến vòng phỏng vấn tiếp theo, đồng nghĩa bạn đã để lại ấn tượng ban đầu tích cực. Tuy nhiên, đừng chủ quan và nghĩ rằng mình đã nắm chắc phần thắng. Khâu chuẩn bị cho các vòng tiếp theo càng kỹ càng, càng nhiều cơ hội bạn có để thể hiện bản thân và chứng minh rằng bạn là ứng cử viên hoàn hảo.
Mỗi vòng phỏng vấn có thể sẽ có những trọng điểm khác nhau. Chẳng hạn, vòng đầu tiên có thể tập trung vào việc đánh giá kỹ năng kỹ thuật, trong khi các vòng sau có thể kiểm tra về khả năng làm việc nhóm, khả năng lãnh đạo hoặc độ phù hợp với văn hóa công ty.
Chăm chỉ nghiên cứu thêm về công ty, chuẩn bị thêm các câu hỏi liên quan và rèn luyện kỹ năng mềm sẽ giúp bạn tự tin hơn trong những buổi phỏng vấn tiếp theo. Điều này không chỉ giúp bạn tạo ấn tượng mạnh hơn mà còn tăng cơ hội thành công.
Cuối cùng, những sai lầm phổ biến khi đi phỏng vấn xin việc chẳng khác gì những cái bẫy nhỏ mà nếu không chú ý, bạn có thể dễ dàng mắc phải. Từ chuẩn bị kỹ lưỡng, thái độ tự tin, giao tiếp thông minh, đến việc theo dõi kết quả và chuẩn bị cho các vòng tiếp theo, tất cả đều là những bước quan trọng giúp bạn tiến gần hơn đến công việc mơ ước. Hãy luôn tự tin, chủ động và không ngừng hoàn thiện bản thân để mỗi buổi phỏng vấn đều là một cơ hội tuyệt vời để bạn tỏa sáng.
